Stephen King – Σαλεμς Λοτ

Πρωτότυπος τίτλος: Stephen King – Salems Lot (1975)

Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2018

Σελίδες: 768

ΣΥΝΟΨΗ

Ο συγγραφέας Μπεν Μίαρς επιστρέφει μετά από χρόνια στο Τζερούσαλεμς Λοτ, για να τελειώσει το βιβλίο που γράφει. Θα πρέπει πρώτα να ξορκίσει τους φόβους του και να ξεκαθαρίσει τις οδυνηρές εμπειρίες που βίωσε ως παιδί. Όμως, το μυστηριώδες σπίτι στην κορυφή του λόφου εξακολουθεί να τον στοιχειώνει. Πλέον αυτό κατοικείται από τον νέο ιδιοκτήτη του, όταν μια σειρά από εξαφανίσεις και τραγικά γεγονότα αρχίζουν να εξαπλώνονται στην μικρή επαρχιακή πόλη.

--------------------------

Έχουμε αναφερθεί στον Stephen King αρκετά. Αλλά οποιαδήποτε κουβέντα για τον βασιλιά είναι ελλιπής, αν δεν περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το Σάλεμς Λοτ. Το Σάλεμς Λοτ, αν και μόλις το δεύτερο μυθιστόρημα του King μετά το Κάρι, είναι από τα δυο-τρία εμβληματικά και περισσότερο επιδραστικά σε μια σειρά πενήντα και πλέον βιβλίων.

Η παρούσα έκδοση, επανέκδοση από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος που τα τελευταία χρόνια έχουν πάρει τα δικαιώματα του King, είναι χορταστικότατη. Πέραν του μυθιστορήματος περιέχονται πάνω από 150 σελίδες πρόσθετου υλικού. Το υλικό αυτό περιλαμβάνει μια εισαγωγή για το Σάλεμς Λοτ, την οποία έγραψε ο King το 2005, δύο διηγήματα με μια δόση prequel και sequel, διαγεγραμμένες σκηνές και δυο κουβέντες για το τέλος. Ακόμη, ανά κεφάλαιο παρατίθεται κι από μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, κάπως αφαιρετική, μα αρκούντως σκοτεινή ώστε να δένει με την πλοκή.

Στο Σάλεμς Λοτ ο King δεν βιάζεται να πει την ιστορία του – ποτέ δεν βιαζόταν, θα μου πεις. Στο πρώτο ένα τρίτο του βιβλίου διηγείται την ιστορία των χαρακτήρων και των ανθρωπολογικών τύπων που κατοικούν στην κωμόπολη. Θα έπρεπε να είναι βαρετό, αλλά όσο χτίζεις στο μυαλό σου τον μικρόκοσμο του Τζερούσαλεμς Λοτ (έτσι λέγεται η κωμόπολη) βυθίζεσαι μέσα του με έναν τρόπο εθιστικό. Ταυτίζεσαι με τους ήρωες και φτιάχνεις μαζί τους έναν δεσμό ενδιαφέροντος (το empathy, που λέμε και στο χωριό μου). Και ναι, θεωρώ ότι γενικά ο King πλατειάζει (ορίστε, το είπα, αλλά -μεταξύ μας- δεν είναι μυστικό), μα όχι εδώ. Στο Σάλεμς Λοτ μού φαίνεται τόσο όσο.

Σε ένα σημείο κάπου στη μέση, όταν ο King αρχίζει να παραθέτει τις εξαφανίσεις με την μορφή επαναλαμβανόμενων αντιθέσεων, έπρεπε να χειροκροτήσω. Ή τουλάχιστον να σημειώσω τις σελίδες για να μην ψάχνω μετά.

Στο δεύτερο μισό τα πράγματα έχουν μπει σε μια σειρά και το κακό εξαπολύεται φανερά πια στην πόλη. Οι χαρακτήρες προσπαθούν (όχι πάντα με επιτυχία) να επιβιώσουν. Κι ενώ το βλέπεις πώς πάει το πράγμα, ενώ ξέρεις σε γενικές γραμμές πώς θα κλείσει ο κύκλος, διαβάζεις με προσήλωση. Αλλά μόλις ολοκληρώσεις το βιβλίο, γύρνα στον πρόλογο και διάβασέ τον ξανά – αποκτά νόημα και ουσία, που δεν την έπιασες απόλυτα στις πρώτες σελίδες.

Εν τω μεταξύ, διαβάζοντας το Σάλεμς Λοτ, σου έρχονται στο μυαλό όλες οι αντίστοιχες ιστορίες για βρικόλακες – ο Guillermo del Toro και ο Chuck Hogan πρέπει να είχαν διαβάσει αρκετές φορές το Σάλεμς Λοτ πριν γράψουν την τριλογία Το Ίχνος – Η Πτώση – Η Αιώνια Νύχτα (ιδίως για το πρώτο βιβλίο – δε μιλάω για την ομώνυμη σειρά). Αλλά το Σάλεμς Λοτ εκδόθηκε το 1975, οπότε credit στον King, ο οποίος αξιοποιεί βεβαίως την κληρονομιά του Stoker δίνοντας δικό του χρώμα.

Κι ενώ όλα τα μέρη και τους χαρακτήρες θα τους κάνεις εικόνα, τον βρικόλακα θα τον έχεις περισσότερο στο μυαλό σου ως αίσθηση. Και μάλλον έτσι θα πρέπει να είναι. Όχι άλλα γλυκανάλατα βαμπίρ που έγιναν μόδα τα τελευταία χρόνια. Ο βρικόλακας πρέπει να είναι κακός, αρχέγονα κακός.

Νομίζω τελικά ότι η καλύτερη κριτική στο Σάλεμς Λοτ συνοψίζεται στο εξής: “είναι παρωχημένο από πολλές απόψεις, […] όμως μου αρέσει αρκετά ακόμα, ώστε να το συγκαταλέγω στα αγαπημένα μου. Μου αρέσει η εικόνα που δίνει για μια μικρή πόλη της Νέας Αγγλίας˙ μου αρέσει η αίσθηση απειλής που βαθαίνει [...]”. Ποιος τα λέει αυτά; Ο ίδιος ο Stephen King, εκείνος που θεωρεί το Σάλεμς Λοτ το πραγματικό ντεμπούτο του. Αξίζει επίσης και η κινηματογραφική μεταφορά του 1979.

Ως προς τα δωράκια της έκδοσης –γιατί δωράκια είναι- βρήκα εξαιρετικό το πρωτοπρόσωπο Ένα για τον Δρόμο. Το δεύτερο διήγημα είναι επιστολικό, αρκετά καλό. Εκτός από το επιπλέον υλικό, ο Κλειδάριθμος και ο μεταφραστής ή ο επιμελητής παίρνουν πόντο για την υποσημειώση-διόρθωση σε μια παράγραφο που ο King κάνει λάθος.

Ως γενικό σχόλιο κι έχοντας διαβάσει κι άλλες δουλειές του King, διαφορετικής θεματολογίας και υφής, κρατώ αυτό που σημειώνει ο ίδιος στην εισαγωγή: “Μου κόλλησαν την ταμπέλα του συγγραφέα βιβλίων τρόμου, την οποία ποτέ δεν επιβεβαίωσα μα ούτε και την αρνήθηκα, επειδή απλούστατα τη θεωρώ άσχετη με ό,τι κάνω”.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Φυσικά. 

περισσότερα για Stephen King εδώ