Jo Nesbø – Μαχαίρι

Τίτλος πρωτότυπου: Jo Nesbø – Kniv (2019)

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Μετάφραση Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2019

Σελίδες: 660

ΣΥΝΟΨΗ (από το οπισθόφυλλο)

Ο Χάρι Χόλε βρίσκεται στο σημείο μηδέν. Η Ράκελ τον έχει διώξει από το σπίτι, έχει ξανακυλήσει στο ποτό, ενώ δουλεύει με τον βαθμό του αστυφύλακα κάτι ασήμαντες υποθέσεις. Ο διαβόητος βιαστής και δολοφόνος Σβάιν Φίνε κυκλοφορεί πλέον ελεύθερος, αφού έχει εκτίσει την ποινή του, και είναι αποφασισμένος να συνεχίσει το εγκληματικό του έργο και να πάρει εκδίκηση από τον αστυνομικό που τον έκλεισε για τόσα χρόνια στη φυλακή. Όταν ο Χάρι ξυπνά με τα χέρια βουτηγμένα στο αίμα και χωρίς καμιά ανάμνηση της προηγούμενης νύχτας, ξέρει πως τα πράγματα μόνο προς το χειρότερο μπορούν να εξελιχθούν…

Ο ροκ σταρ της αστυνομικής λογοτεχνία ξαναχτυπά. Δύο χρόνια μετά τη Δίψα, έρχεται η 12η ιστορία του Χάρι Χόλε και είναι πιο ιδιαίτερη από ποτέ. Οι νέες κυκλοφορίες είθισται να παρουσιάζονται πάντα ως “οι πιο...”. Είτε για διαφημιστικούς λόγους, είτε λόγω ενθουσιασμού, συνήθως το νέο βιβλίο είναι “το πιο εντυπωσιακό”, “το πιο ενδιαφέρον” κ.ο.κ. Εδώ έχουμε μια άλλη περίπτωση: το Μαχαίρι είναι απλώς διαφορετικό. Το αντιλαμβάνεσαι από κάθε άποψη, ιδίως αν το συγκρίνεις με την υπόλοιπη σειρά.

Και μιας που είπαμε για την σειρά Χάρι Χόλε, τα προηγούμενα βιβλία, ενώ πάνω-κάτω είχαν ένα χαλαρό δέσιμο μεταξύ τους, δεν αποτελούσαν μια αδιάσπαστη ενότητα. Μπορούσες να τα διαβάσεις και με άλλη σειρά και ήταν οκ. Εδώ το πράγμα αλλάζει. Στα τελευταία βιβλία φαίνεται να υπάρχει μια αλληλουχία, όχι μόνο βάσει πλοκής, αλλά και συναισθηματικής συνέχειας. Είμαστε στο σημείο που πρέπει να ξέρεις ποια είναι η Ράκελ, ο Όλεγκ, ο Σβάιν Φίνε ή ακόμη και η Κάγια. Επιπλέον, το Μαχαίρι καλύπτει κενά και δίνει απαντήσεις σε εκκρεμείς ιστορίες του παρελθόντος. Κάποιες από αυτές υπονοήθηκαν ήδη στη Δίψα. Επομένως, το Μαχαίρι δεν ενδείκνυται για όσους θέλουν να διαβάσουν το πρώτο τους βιβλίο με τον Χάρι Χόλε.

…ο οποίος Χάρι Χόλε εδώ είναι στα χειρότερά του. Ο Nesbo πρέπει να παιδεύτηκε αρκετά, για να φερθεί στον φανταστικό του φίλο, Χάρι Χόλε, τόσο άσχημα. Ο δαιμόνιος ντετέκτιβ… ψέμματα – εδώ είναι ένας ανυπόληπτος αστυφύλακας στα όρια της διαθεσιμότητας, καλείται να τα βγάλει πέρα με τον εαυτό του. Κι αν ο Χόλε είχε γενικά μια ιδιαίτερη σχέση με το ποτό, εδώ του ΄δωσε και κατάλαβε. Επίσης, αν ο Χόλε είχε μια κάπως ρευστή αντίληψη της ηθικής, εδώ την έχει ξεπεράσει προ πολλού. Οπότε υπό αυτή την άποψη λειτουργεί ως κακέκτυπο του εαυτού του. Η εικόνα του γενικά δεν είναι ευχάριστη, γεγονός που δίνει έναν στενάχωρο τόνο στην όλη ιστορία.

Στα επουσιώδη λοιπόν ψάχνω να βρω μειονεκτήματα. Το έχω ξαναναφέρει, με ενοχλεί όταν ο συγγραφέας αφήνει τον αναγνώστη έξω από την εξέλιξη της ιστορίας. Μου φαίνεται φθηνό κόλπο για να χτίσει ένταση. Κι εξηγούμαι: ο Χάρι πρέπει να ρωτήσει κάτι πολύ σημαντικό. Κι εκτυλίσσεται η εξής αφήγηση: “Η ερώτηση που της έκανε ο Χάρι επιδεχόταν μόνο ένα ναι ή ένα όχι για απάντηση. Την άκουσε να διστάζει και πάλι. Ακόμα κι αυτό του ήταν αρκετό. Κι ύστερα η Αλεξάντρα είπε ναι. Κι ο Χάρι έμαθε αυτό που χρειαζόταν να ξέρει”. Έτσι. Είναι σαν τη φάση που είσαι σε μια παρέα και λένε συνθηματικά μια ιστορία που εσύ δεν πρέπει να ξέρεις και παρόλα αυτά κοιτάς και σκέφτεσαι ενδόμυχα “είμαι κι εγώ εδώ, ας μην με φωνάζατε”.

Επίσης, κάποια πράγματα είναι κάπως ελληνικούρες και χάνουν σε πειστικότητα. Ο ένας είναι νομικός του Αρείου Πάγου, ο άλλος αποφοίτησε από τη Σχολή Ικάρων… Καταλαβαίνω την πρόθεση της μεταφράστριας να το φέρει λίγο προς το ελληνικότερον, αλλά δεν χρειαζόταν. Φταίει ο Nesbo, θα μου πεις; Όχι, ξέρεις που φταίει ο Nesbo; Σε κάποιους διαλόγους (ευτυχώς λίγους) που δεν φαίνονται φυσικοί. Παράδειγμα - Ένας τοξικομανής σε κατάσταση στέρησης ζητιανεύει για να πάρει τη δόση του και λέει μεταξύ άλλων: “Κατά τη ψηφοφορία του δημοτικού συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2016, τόσο η πρωτογενής όσο και η επικουρική πρόταση για την απαγόρευση της δημόσιας συλλογής χρημάτων, συμπεριλαμβανομένης και της επαιτείας, απορρίφθηκε πανηγυρικά”. Αυτά είπε ο εξαρτημένος, καθισμένος στην αποβάθρα 19 με το κλεμμένο γυαλάκι Oakley (true story)… Α και κάτι τελευταίο: τι γίνεται με τον Χόλε και τις γυναίκες;

Ωστόσο, αν ξεφύγουμε από τέτοιου είδους λεπτομέρειες, το συγγραφικό ύφος του Nesbo δείχνει να εξελίσσεται διαρκώς. Η γραφή του είναι μεστή, οι περιγραφές τόσο μακροσκελείς όσο πρέπει και οι παράλληλες ιστορίες και οι υπο-πλοκές που ξεδιπλώνονται δεν κουράζουν ούτε αποσπούν τον αναγνώστη. Το ίδιο ισχύει και με κάποιες διάσπαρτες αναδρομικές αφηγήσεις. Και γενικά ο Nesbo έχει την διάθεση να πειραματιστεί. Τσαλακώνει τον ήρωά του όσο δεν πάει, τον εκθέτει και τον χτυπά αλύπητα. Και στο τέλος παρουσιάζει μια ιστορία άρτια κι ενδιαφέρουσα.

Σε ζητήματα πλοκής δεν θα μπούμε λεπτομερώς. Γιατί όλα θα είναι ένα spoil. Ο Nesbo είπε να ξεκινήσει τις εκπλήξεις πολύ νωρίς στο βιβλίο, οπότε θα το αφήσουμε στην άκρη. Αναφέρουμε όμως τις ανατροπές και κόντρα ανατροπές που χαρακτηρίζουν γενικά το whodunit κλίμα της υπόθεσης.

Γενικά, το Μαχαίρι, ακόμα κι όταν καταλαγιάσει ο θόρυβος της νέας κυκλοφορίας, θα είναι από τα δυνατά βιβλία της σειράς. Εικάζω ότι θα είναι η συνέχεια της φράσης που θα λέμε όταν μας ρωτάν “διάβασε τον Κοκκινολαίμη, τον Χιονάνθρωπο και...”. Αλλά προσωπικά μου άφησε ένα στενάχωρο συναίσθημα καθ’ όλη τη διάρκεια. Οι ρυθμοί είναι έναν τόνο κάτω και κάτι βαρύ πλανάται στην ατμόσφαιρα. Τελειώνει το μυστήριο κι ακόμα αναρωτιέσαι "γιατί ρε γαμώτο μπλέξαμε έτσι;". Φαντάζομαι ότι για τον ίδιο τον Nesbo ήταν μια αρκετά επίπονη ιστορία. Την τόλμησε όμως και μπράβο του.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Ναι, φυσικά. Αλλά είπαμε, να μην είναι το πρώτο βιβλίο με τον Χάρι Χόλε που θα διαβάσεις. 

βαθμολογία: 86/100

σχετικές αναρτήσεις:

Οι Κατσαρίδες