David Grann – Γουεϊτζερ

Πρωτότυπος τίτλος: David Grann – The Wager: A Tale of Shipwreck, Mutiny and Murder (2023)

Εκδόσεις Δώμα

Μετάφραση: Δέσποινα Κανελλοπούλου

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2023

Σελίδες: 474

ΣΥΝΟΨΗ

Το HMS Wager αποσχίζεται από το κομβόι και τελικά ναυαγεί στα μέσα του 18ου αιώνα. Το 1742 μια ομάδα τριάντα ναυαγών ξεβράζεται στις ακτές της Βραζιλίας και διηγείται τη δυσάρεστη ιστορία του πλοίου. Για την τοπική κοινωνία είναι αναμφίβολα ήρωες. Ωστόσο, λίγους μήνες μετά μια άλλη ομάδα ξεβράζεται στη Χιλή και διηγείται μια διαφορετική ιστορία.

--------------------------

Η ιστορία του Wager (Γουέιτζερ, όπως ελληνιστί είναι ο τίτλος του βιβλίου) είναι φοβερή. Δεν είχα υπόψη μου καν την ύπαρξη του πλοίου και του ναυαγίου. Θα έπρεπε, δεδομένου ότι έχει επηρεάσει τον Ζ.Ζ. Ρουσώ, τον Βολτέρο, τον Μέλβιλ και πολλούς άλλους.

Άκου λοιπόν τώρα. Στα μέσα του 18ου αιώνα το Γούειτζερ, ένα πλοίο-μέρος μιας μικρής συστάδας, αποσχίζεται από το κομβόι και μετά από πολλές κακουχίες και θανατηφόρες ασθένειες ναυαγεί στην Παταγονία. Οι επιζήσαντες καταφέρνουν να φτάσουν σε μια άγονη στεριά. Έκτοτε μάχονται για την επιβίωσή τους. Η πείνα και η αρρώστια τούς έχει καταβάλει σε τέτοιο βαθμό, που πλέον ενεργούν μόνο με το ένστικτο. Ανταρσίες, διαφωνίες και αλληλοκατηγορίες διχάζουν τους ναυαγούς, οι οποίοι σχηματίζουν υπο-ομάδες. Μια από αυτές καταφέρνει να φύγει και να πιάσει τελικά λιμάνι τον Ιανουάριο του 1742. Έξι μήνες αργότερα όμως μία άλλη ομάδα θα ξεβραστεί σε άλλη στεριά και θα διηγηθεί μια πολύ διαφορετική ιστορία.

Στο ενδιάμεσο έχει μεσολαβήσει μια επιδημική νόσος, θανατικό, θαλάσσιες κηδείες, κανιβαλισμός, μια δολοφονία και άτυπες εξορίες. Οι ναυαγοί θα βοηθηθούν από μια φυλή ιθαγενών που ζουν απομονωμένοι (πόσο καλά μπορεί να πάει αυτό;). Όλα τούτα αναδεικνύουν την ακρότητα στην οποία μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος για την επιβίωσή του και αποτελεί έμμεσα ένα ερώτημα για την ανθρώπινη φύση.

Κι εκεί που λες ότι είναι ωραία κι ενδιαφέρουσα ιστορία για μυθιστόρημα, θυμάσαι ότι είναι μια αληθινή ιστορία. Το Γουέιτζερ, αν και μυθιστορηματικά δοσμένο, είναι non-fiction βιβλίο. Είναι η καταγραφή μιας πραγματικής ιστορίας. Μάλιστα, στο βιβλίο εντίθενται και φωτογραφίες, σκίτσα, χάρτες, πίνακες ζωγραφικής.

Ο David Grann έχει συλλέξει πολύ αρχειακό υλικό, το οποίο εγκολπώνεται οργανικά στην αφήγηση. Παραθέτει αυτούσια αποσπάσματα από το υλικό αυτό εντάσσοντάς τα στη ροή της ιστορίας, ώστε να μη μοιάζουν ξένα ή ντοκιμαντερίστικα. Το υλικό αυτό προέρχεται από ημερολόγια, βιβλία, μαρτυρίες, πρακτικά δικαστηρίων και άλλες πρωτογενείς πηγές. Μάλιστα, φροντίζει να υποσημειώνει τις παραπομπές και τις πηγές (οι οποίες παρατίθενται στο τέλος του βιβλίου – συνεπές “ακαδημαϊκά”, όχι τόσο λειτουργικό πρακτικά).

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Ναι, είναι ενδιαφέρουσα ιστορία, προϊόν διεξοδικής έρευνας.