Rhiannon Navin – Και Μετα Εμεινα Μονος

Πρωτότυπος Τίτλος: Rhiannon Navin – Only Child (2018)

Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Μετάφραση: Γιώργος Στάμου

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2018

Σελίδες: 398

ΣΥΝΟΨΗ

Ένα πρωί ο Ζακ βιώνει μια επίθεση ενός ενόπλου στο σχολείο. Λίγο αργότερα 19 συμμαθητές του πέφτουν νεκροί, μεταξύ αυτών και ο μεγάλος αδερφός του Ζακ. Από εκεί κι έπειτα ξεκινά ένας αγώνας, ώστε όλοι οι υπόλοιποι να διαχειριστούν την κατάσταση, να την εκλογικεύσουν και να αντιμετωπίσουν με αισιοδοξία την επόμενη μέρα.

---------------------------------

Το Και Μετά Έμεινα Μόνος είναι το συγγραφικό ντεμπούτο της γερμανοαναθρεμμένης Rhiannon Navin. Η ίδια δηλώνει ότι τα βιβλία που την έκαναν συγγραφέα είναι μεταξύ άλλων το Ημερολόγιο της Άννα Φρανκ και Ο Κόσμος της Σοφίας. Αν λάβουμε υπόψη τον αφηγητή του Και Μετά Έμεινα Μόνος οι επιρροές της βγάζουν ακόμη μεγαλύτερο νόημα.

Η ιστορία μάλλον μοιάζει ξένη στα δικά μας βιώματα: ένας οπλισμένος πιτσιρικάς εισβάλλει σε ένα σχολείο και γαζώνει όποιον βρει μπροστά του, ένα σκηνικό που έχει συμβεί κατ’ επανάληψη στις ΗΠΑ. Εδώ βλέπουμε την ιστορία μέσα από τα μάτια του μικρού Ζακ. Ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής έχοντας πάνω του συνεχώς όλη την εστίαση καλείται να βιώσει το οδυνηρό γεγονός, αλλά και να προσπαθήσει να διαχειριστεί την κατάσταση την επόμενη μέρα. Άλλωστε, ο ίδιος μπορεί να γλίτωσε, αλλά δεν ήταν το ίδιο τυχερός ο μεγαλύτερος αδερφός του. Η απώλεια θα φέρει εντάσεις κι ανακατατάξεις εντός της οικογένειας και θα αποκαλύψει μυστικά που έμεναν καλά κρυμμένα. Είναι ο δύσκολος τρόπος για την συναισθηματική ωρίμανση του 6χρονου Ζακ.

Εφόσον το βάρος το αφήγησης πέφτει στον Ζακ βλέπουμε την αθωότητα και ενίοτε την αφέλεια με την οποία αντιμετωπίζει τα γεγονότα. Ο ίδιος έχει περάσει στην αφάνεια, καθώς ο καθένας τριγύρω του βυθίζεται σε ένα προσωπικό πένθος, αδιαφορώντας για τον μικρό Ζακ, που καλείται να βρει μόνος το την άκρη. Επομένως, το ύφος και η εκφορά του λόγου αντικατοπτρίζει αυτήν την παιδικότητα και την προσπάθεια ενός 6χρονου να ερμηνεύσει καταστάσεις πολύ μεγαλύτερες από τον ίδιο.

Είναι δύσκολο για έναν ενήλικα συγγραφέα να σκεφτεί και να γράψει με τον τρόπο που θα σκεφτόταν και θα αφηγούταν τα πράγματα ένας 6χρονος. Η Navin έβαλε ως μέτρο σύγκρισης τα παιδιά της: πώς θα αντιδρούσαν; τι θα έλεγαν; Δεδομένης της σκληρής υφής της ιστορίας αυτό μοιάζει ακόμη πιο δύσκολο κι επώδυνο. Πάντως, το άνοιγμα της πλοκής το βρήκα εξαιρετικό.

Οι χαρακτήρες είναι καλοστημένοι με σχετική αληθοφάνεια. Αλλά η μητέρα του Ζακ καταφέρνει και γίνεται πραγματικά αντιπαθής. Αντίθετα, ο πατέρας, αν και θα έπρεπε να είναι αντιπαθής, φαίνεται να έχει ενσυναίσθηση και είναι ουσιαστικά ο μόνος που αφιερώνει λίγη προσοχή στον Ζακ. Στο τέλος τέλος ο τρόπος που ο κάθε χαρακτήρας προσλαμβάνει, βιώνει κι εξωτερικεύει την απώλεια είναι καθαρά προσωπικός, ένα βάρος που ο καθένας κουβαλά με τον δικό του τρόπο. Πάντως, σε έναν σκληρό κόσμο ενηλίκων ο πιο ώριμος και λογικός φαίνεται να είναι ο μικρός Ζακ.

Η Navin έχει μοιραστεί πολύ συναίσθημα και πόνο στο μυθιστόρημα. Δεν είναι ευχάριστο ανάγνωσμα και θίγει άβολες καταστάσεις, οι οποίες ακόμα και στην πιο αισιόδοξη έκβασή τους δεν μπορούν να αλλάξουν σημαντικά προς το καλύτερο. Είναι όμως αρκετά ψυχογραφικό με μια ειλικρίνεια αξιοσημείωτη.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Ναι. Αλλά μην ετοιμάζεσαι για λυτρωτικές και καθαρτικές διαδικασίες.