Jostein Gaarder - Ο Κόσμος της Σοφίας

Τίτλος πρωτότυπου: Jostein Gaarder – Sofie’s Verden

Εκδόσεις Νέα Σύνορα - Λιβάνη

Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου

Έτος ελληνικής έκδοσης: 1994

Σελίδες: 609

ΣΥΝΟΨΗ

Μια έφηβη, η 14χρονη Σοφία, λαμβάνει μυστηριωδώς επιστολές που είναι ουσιαστικά μαθήματα φιλοσοφίας που εκτείνονται από την αρχαιότητα μέχρι τον 20^ο αιώνα. Γρήγορα θα βυθιστεί στο ιδιότυπο αυτό παιχνίδι και θα χρησιμοποιήσει τα διδάγματα του για να ξεμπλέξει.

Ο Gaarder αποκαλύπτει μέσα από τον Κόσμο της Σ(σ)οφίας το εύρος της γνώσης που κρύβεται μπροστά μας. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα μέσα από τις γραμμές του οποίου ξεδιπλώνεται εύληπτα, ακόμα και με παραδείγματα, όλη η ιστορία της φιλοσοφίας, από τον 5^ο αιώνα π.Χ. μέχρι σήμερα. Δημόκριτος, Πλάτωνας, Αριστοτέλης, Σπινόζα, Ντεκάρτ, Καντ, Χέγκελ, Μαρξ, Φρόιντ και πολλοί άλλοι παρελαύνουν περίφημα σε ένα έξοχα δεμένο μυθιστόρημα με έξυπνη κατάληξη.

Αν και θα περίμενε κανείς λόγω θεματολογίας να είναι βαρύγδουπο και πομπώδες, με περίτεχνες έννοιες και δυσνόητα νοήματα, ο Κόσμος της Σοφίας είναι ένα αφοπλιστικά κατανοητό βιβλίο, απλό κι όχι απλοϊκό. Προσπάθησα να περιορίσω κάπως τις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται, αλλά μάταια. Μάλιστα, αν τα παιδιά από το σχολείο διδάσκονταν την φιλοσοφία με αυτό το βιβλίο, κι όχι με τη στείρα αποστήθιση που συνηθίζεται στο λύκειο, η φιλοσοφία δεν θα ήταν τόσο υποβαθμισμένη στη συνείδηση του μέσου μαθητή. Θα μπορούσε να λέγεται «μια ονειρική εισαγωγή στην φιλοσοφία» ή «οδηγός φιλοσοφίας για αρχάριους». Αλλά και στους μη αρχάριους έχει πολλά να μάθει. Εξάλλου είναι συναρπαστικό να βλέπεις πόσο ωραία και απλά εξηγεί τη φιλοσοφία ο Gaarder.

Το πιο σημαντικό βέβαια είναι ότι βρίσκει την πεμπτουσία της φιλοσοφίας, καθώς σε κάνει να σκέφτεσαι διαβάζοντας, να συμφωνείς ή να διαφωνείς. Να αμφιβάλλεις και να προσπαθείς να βρεις επιχειρήματα για να αμφισβητήσεις. Αυτός είναι στον πυρήνα του ο κόσμος της σοφίας. Περιπετειώδης και ταξιδιάρικος. Διασκεδαστικός και διδακτικός. Για τους φίλους της λογοτεχνίας και για τους φίλους της φιλοσοφίας. Ένα βιβλίο καλογραμμένο και σωστά δοσμένο που σχεδόν δεν έχει ηλικία, ενώ απευθύνεται σε κάθε ηλικία.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Μάλλον ένα must-have βιβλίο, είτε για μυημένους είτε όχι. Ως μυθιστόρημα δεν θα σας συναρπάσει. Ως  προς την φιλοσοφία δεν θα εμβαθύνετε. Όμως είναι μια όμορφη εισαγωγή στον κόσμο της φιλοσοφίας κι έχει αναμφισβήτητα παιδαγωγική αξία. Ενστάσεις στις λεπτομέρειες μπορεί όλοι να έχουν, αλλά η ανάγκη να υπάρχουν τέτοια βιβλία είναι πολύ μεγαλύτερη. Αν κι έχει κάνει τον κύκλο του ως έκδοση στην Ελλάδα, η χαμηλή πλέον τιμή του είναι ευκαιρία είτε να το διαβάσετε είτε να το δωρίσετε. Και μάλλον αυτή είναι η απάντηση: αν δεν το διαβάσετε, κάντε το δώρο.

βαθμολογία: 80/100

ΥΓ. Έχει μεταφερθεί και στην οθόνη, αρχικά ως ταινία νορβηγικής παραγωγής (1999) κι αργότερα προβλήθηκε ως σειρά 8 επεισοδίων στο νορβηγικό NRK1, αλλά δεν την έχω δει για να έχω γνώμη.