Μαρια Παπαδοπουλου – Η ζωη απο το τζαμι περνα

Εκδόσεις Λέμβος

Έτος έκδοσης: 2019

Σελίδες: 79

ΣΥΝΟΨΗ (από το οπισθόφυλλο)

Πόσο ακριβό μπορεί να είναι το τίμημα των ονείρων; Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η πραγματικότητα, όταν αρνείται να υπακούσει στις δικές μας εντολές; Πού μπορεί να οδηγήσει ένας κρυφός έρωτας, όταν μετά από χρόνια καταφέρει να σπάσει τα δεσμά του και να ελευθερωθεί; Ό,τι καταστρέφεται μπορεί να ξαναδημιουργηθεί; Κι αν ναι, με ποια μορφή; Μήπως για να διώξουμε τα φαντάσματα του παρελθόντος, πρέπει πρώτα να κάνουμε ειρήνη μαζί τους; Άνθρωποι που περπατάνε μέσα στο σκοτάδι, σε μονοπάτια που δεν γνωρίζουν. Άνθρωποι που κάποτε είδαν φως, αλλά τυφλώθηκαν από τη λάμψη του. Άνθρωποι που για αλλού ξεκίνησαν και αλλού κατέληξαν. Δεκαέξι διηγήματα για ανθρώπους καθημερινούς, όπου ο καθένας κουβαλάει το δικό του φορτίο και προσπαθεί να το προσαρμόσει στην κοινή πραγματικότητα. Δεκαέξι ήρωες, ο καθένας στην προσωπική του μάχη. Θα καταφέρουν να βγουν νικητές;

--------------------

“Κι η ζωή απ’ το τζάμι περνά / σ’ ένα βαλς των χαμένων μετά”, γράφει ο αγαπητός Νίκος Μωραΐτης. Κάπως έτσι πρέπει να φανταστείς και την σειρά διηγημάτων της Μαρίας Παπαδοπούλου. Σαν να κοιτάς από το τζάμι. Τι θα έβλεπες μεταξύ άλλων;

Ίσως να έβλεπες μοναχικούς ανθρώπους που ψάχνουν απαντήσεις ή έστω ένα αποκούμπι. Πιθανόν να έβλεπες ένα ζευγάρι που δεν χωρίζει από συνήθεια ή κάποιο άλλο που θα χωρίσει και περιμένει την αφορμή. Καμιά φορά θα έβλεπες την αγωνία μιας μάνας ή τις ενοχές της που όλα πήγαν στραβά. Άλλος τζογάρει και χάνει, άλλος διστάζει μέχρι το τέλος. Πάντως όλοι βγαίνουν διαφορετικοί σε σχέση με αυτό που ήταν ξεκινώντας.

Το μικρό αυτό βιβλίο περιέχει δεκαέξι διηγήματα που καταλαμβάνουν από δύο έως οχτώ σελίδες. Οι ιστορίες, όλες αυτοτελείς και διαφορετικές μεταξύ τους, έχουν ένα κοινό παρονομαστή: κρύβουν κάτι από την σκληρή πραγματικότητα. Όλα τα διηγήματα απεικονίζουν με ρεαλισμό ανθρώπινες σχέσεις, ανομολόγητα πάθη και κοινωνικές συμβάσεις. Οι ήρωες έχουν μεγαλύτερες φιλοδοξίες από τις δυνατότητές τους και τα όνειρά τους διαψεύδονται. Παρόλα αυτά, το παλεύουν μέσα τους, όχι πάντα με θετικά αποτελέσματα. Και για να απαντήσω με έναν ακόμη στίχο: "αλλά τι νόημα έχει το όνειρο χωρίς μικρές νοθείες;" Γιατί αυτό κάνουν τα πρόσωπα των διηγημάτων, ονειρεύονται κι ελπίζουν σε μια ζωή που έπρεπε να ήταν αλλιώς.

Οι χαρακτήρες δεν ξεπερνούν τον μέσο όρο. Είναι άνθρωποι καθημερινοί, προσιτοί και απλοί. Στο τέλος, αν και είναι πλασμένοι με αγάπη, δεν εξιδανικεύονται ούτε ηρωοποιούνται. Συμπάσχεις μαζί τους και τους παρακολουθείς με ενδιαφέρον, αν και κανείς δεν είναι απόλυτα καλός (τον κύριο Λαμπαδάκη τον συμπάθησα λίγο παραπάνω). Πάντως, όλοι τους είναι άνθρωποι του καιρού μας.

Η αφήγηση είναι λιτή χωρίς επιτηδευμένους λογοτεχνισμούς και φτιασίδια. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να περιγράψει κανείς με ρεαλισμό την καθημερινότητα και την εσωτερική σύγκρουση. Οι διάλογοι (οι οποίοι σε κάποια διηγήματα είναι κυρίαρχοι και σε άλλα απουσιάζουν) έχουν φυσικότητα. Πολύ άμεση και παραστατική η απεύθυνση σε β’ ενικό στο διήγημα Να προσέχεις τη μικρή.

Ξεχωρίζω βέβαια το Να προσέχεις τη μικρή, Ο παππούς με το βιβλίο και Ο κύριος Λαμπαδάκης. Το καθένα για διαφορετικούς λόγους, χωρίς happy end αλλά με ουσιαστική ευαισθησία.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Θεωρώ το διήγημα δύσκολο κι απαιτητικό είδος γραφής. Αυτή η συλλογή καταφέρνει να χτίσει γνώριμους κόσμους και οικείους χαρακτήρες που συχνά μοιράζονται τα ίδια προβλήματα, διλήμματα κι ερωτήματα με εμάς. Οπότε να το διαβάσεις.