Κωνσταντίνος Θεοτόκης – Η Ζωή και ο Θάνατος του Καραβέλα

Εκδόσεις Μαλλιάρης Παιδεία

Έτος έκδοσης: 2017

Σελίδες: 234

ΣΥΝΟΨΗ (από το οπισθόφυλλο)

Στο έργο " Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα", η σκληρή ζωή έρχεται να επιβεβαιώσει τη μοίρα των αδύναμων. Ο πρωταγωνιστής, γνήσιο τέκνο του νατουραλισμού, σκληρός, διεστραμμένος, μια ανθρώπινη φύση στο ακρότατό της σημείο, έρχεται απέναντι στην κοινωνία που ολοένα και εξελίσσεται, με αποτέλεσμα ο Καραβέλας, το πρωτόγονο θύμα, όπως τον ονομάζει ο Beaton, να πεθαίνει και μαζί του να χάνεται ό,τι αυτός εκπροσωπεί.

----------------------------------------

Όπως θα έλεγε κι ο Johnny Cash προλογίζοντας ένα τραγούδι σε ζωντανή εμφάνισή του “...history lesson, young folks”.

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1872 και ήταν ανιψιός του Ιάκωβου Πολυλά. Πήγε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (δεν αποφοίτησε ποτέ), σπούδασε στη Βενετία, στο Γκρατς και στο Μόναχο. Στο ενδιάμεσο παντρεύτηκε την -κατά 17 χρόνια μεγαλύτερή του- βαρόνη φον Μάλοβιτς, ενώ έκανε κοσμοπολίτικη ζωή σπαταλώντας αφειδώς χρήματα. Ακόμη, πολέμησε στην Κρητική Επανάσταση και στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 κι αργότερα πήρε μέρος στις εντάσεις του Εθνικού Διχασμού. Κατέληξε πάμφτωχος και άρρωστος. Στο λογοτεχνικό στερέωμα διακρίθηκε για έργα όπως Το Πίστομα, Η Τιμή και το Χρήμα, Ο Κατάδικος και φυσικά Η ζωή και ο Θάνατος του Καραβέλα.

Σε αυτό το τελευταίο (εκδόθηκε το 1920) αναφερόμαστε εδώ. Ατόφιο δημιούργημα του νατουραλισμού. Οι χαρακτήρες, όπως αρμόζει σε χαρακτήρες του νατουραλισμού, είναι άνθρωποι ανήθικοι και φθονεροί. Δεν υπάρχει τίποτα ηρωικό, τίποτα αξιοθαύμαστο. Οι χαρακτήρες κινούνται με γνώμονα το ατομικό συμφέρον και δεν διστάζουν να ξεπουλήσουν την τιμή τους με την υπόσχεση του κέρδους. “Κάνουμε, κάνουμε σε τούτη τη ζωή, σα νάμαστε για πάντα μας στη γης, και δεν ανανογιούμαστε που μοναχά διαβαίνουμε”. Έτσι ενεργούν οι χαρακτήρες της αφήγησης.

Όψιμη θρησκοληψία, σαρκικά πάθη και υποκριτικό ενδιαφέρον. Τα κίνητρα των ανθρώπων είναι ταπεινά, εγωιστικά και εκδικητικά. Αν μπορούν να κάνουν κακό, θα κάνουν. “Κ’ οι άνθρωποι φοβούνται ο ένας τον άλλον και μοναχά γι’ αυτό δεν τρώγονται σαν τους λύκους. Γι’ αυτό τυραννούν πάντα τους γέρους, τους άτυχους γέρους, που τούμοιαζαν”.

Στο τέλος απομένει η απαισιοδοξία και κατήφεια, η απογοήτευση για την έκβαση ενός κόσμου που θα έπρεπε να ήταν διαφορετικός. Η Ζωή και ο Θάνατος του Καραβέλα φέρει κάτι από το βάρος που έμμεσα κρύβει η ηθογραφία. Ούτε happy end, ούτε όμορφες ιστορίες.

Στην παρούσα έκδοση έχει διατηρηθεί η ορθογραφία και το ύφος του πρωτότυπου κειμένου με μόνη διαφορά το πολυτονικό σύστημα που έχει γίνει μονοτονικό. Η γλώσσα είναι δύσκολη, όχι γιατί είναι λόγια ή καθαρεύουσα, αλλά γιατί είναι πλούσια σε ιδιωματισμούς και ντοπιολαλιές. Μάλιστα, στο τέλος του βιβλίου υπάρχει και ολιγοσέλιδο γλωσσάρι. Ενδεχομένως, να ξενίσει κάπως, αλλά ρέει όμορφα και σε βάζει στο κλίμα της ελληνικής επαρχίας του περασμένου αιώνα.

Η ιστορία του βιβλίου μεταφέρθηκε και στη μικρή οθόνη. Προβλήθηκε για μια σεζόν (12 επεισόδια 45 λεπτών) από την ΕΤ1 το 1996. Υπάρχει στο youtube, την αναζητάς και την βλέπεις.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Πρόκειται για κλασικό ανάγνωσμα. Ελληνική ηθογραφία στα καλύτερά της. Αν πρόκειται να διαβάσεις δέκα πράγματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, μάλλον Η Ζωή και ο Θάνατος του Καραβέλα είναι ένα από αυτά.

βαθμολογία: 90/100

σχετικές αναρτήσεις:

Η Μεγάλη Χίμαιρα