Μιχάλης Πατένταλης – Ποιος Σκότωσε τον Μότσαρτ
Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Έτος έκδοσης: 2018
Σελίδες: 270
ΣΥΝΟΨΗ
Ο Αλέξης Βελλίδης, ένας φέρελπις
μουσικός, φοιτά στην Μουσική Ακαδημία της Βιέννης. Φιλοξενείται στο σπίτι της
χήρας του ευεργέτη της Ακαδημίας και σύντομα τα εξαιρετικά στοιχεία
του ταλέντου του δεν θα περάσουν απαρατήρητα. Για τον λόγο αυτό θα του ανατεθεί μιας ξεχωριστή εργασία.
Πρέπει να αποκρυπτογραφήσει την τελευταία σύνθεση του Μότσαρτ με τίτλο Ρέκβιεμ.
Όσοι σπουδαστές ανέλαβαν την ίδια εργασία στο παρελθόν πέθαναν πριν καταφέρουν να την
ολοκληρώσουν. Τώρα είναι η σειρά του Αλέξη Βελλίδη να δείξει μέχρι που μπορεί
να φτάσει.
Ώρα
για συστάσεις... Ο Μιχάλης Πατένταλης γεννήθηκε στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, μεγάλωσε στη
Προσοτσάνη Δράμας κι επέστρεψε στη Γερμανία όπου ζει κι εργάζεται. Η περίπτωσή
του είναι ενδιαφέρουσα κι αυτό γίνεται σαφές μόνο και μόνο από το πρώτο του
μυθιστόρημα, Ποιος Σκότωσε τον Μότσαρτ, που κυκλοφόρησε λίγες μέρες πριν
(Νοέμβριος 2018).
Σκόπιμα
δεν είχα διαβάσει τίποτα για τον συγγραφέα πριν τελειώσω το βιβλίο. Μάντευα
λοιπόν ότι πιθανότατα έχει ασχοληθεί με την μουσική, ότι έχει κάποια
επαγγελματική ενασχόληση με την ψυχανάλυση, ότι μάλλον προτιμά την Βιέννη ή την
Πράγα, ενδεχομένως να πίνει κονιάκ ή σκέτο ρούμι. Ίσως να περπατάει πολύ και να
πάει στη δουλειά του με ποδήλατο. Μπορεί να έχει ασχοληθεί με την φωτογραφία
(κυρίως σε άσπρο-μαύρο) και να έχει εντρυφήσει στον σκοτεινό κόσμο του Έντγκαρ
Άλαν Πόε. Κι αν έπρεπε να μαντέψω τις μουσικές του προτιμήσεις, θα ήμουν
βέβαιος ότι έχει κλασική μουσική παιδεία, αλλά ακούει παλιό ροκ (mainstream κυρίως,
αλλά ξέρει και μια μπάντα που δεν την ξέρει κανείς μας), ενώ έχει βρεθεί σε
κάποια ημιυπόγεια μικρή τζαζ σκηνή της Πράγας και ίσως του αρέσει η σκοτεινή
πρόζα των Tiger Lillies, των Evelyn Evelyn ή των Dirty Granny Tales.
Τελικά,
δεν ξέρω αν όλα τα παραπάνω είναι αλήθεια (θα μ' άρεσε να σκέφτομαι ότι είναι),
αλλά τουλάχιστον διαβάζουμε εκ των υστέρων στο βιογραφικό του: “σπούδασε Θεωρία
και Αρμονία της Μουσικής, Ευρωπαϊκό Πολιτισμό και Ψυχανάλυση”. Φυσικά...
Πάρε
λοιπόν όλα τα παραπάνω και κάν’ τα μυθιστόρημα. Και μάλιστα μυθιστόρημα με την
μαεστρία του παλιού, αλλά που δίνεται με την αισθητική του καινούργιου.
Αποπνέει δε έναν κοσμοπολίτικο αέρα: από την καλλιτεχνική Βιέννη στην
σαγηνευτική Ανατολή και την Αλεξάνδρεια. Και δεν είναι μόνο γεωγραφικό το
πήγαιν’-έλα, αλλά κυρίως χρονικό. Διαβάζοντας το Ποιος Σκότωσε τον Μότσαρτ (που
εκτυλίσσεται στην δεκαετία του 1980) νιώθεις να βρίσκεσαι σε περασμένους
αιώνες, μάλλον κάπου στην βικτωριανή εποχή του 19ου αιώνα, λίγα χρόνια μετά τον
θάνατο του Μότσαρτ.
Οι
χαρακτήρες είναι αρκούντως δομημένοι. Συμπαθούμε βέβαια τον πρωταγωνιστή και
τον φίλο του, Καρλ Μάγιερ. Αλλά και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες σκιαγραφούνται
με τρόπο τέτοιο που να εξυπηρετούν τον ρόλο τους στην ιστορία. Κάποιες σκηνές
ξεχειλίζουν ρεαλισμό, κάποιες άλλες έχουν μια -όχι κακώς νοούμενη-
πλαστικότητα. Στο τέλος κάθε πιόνι κάνει την κίνησή του. Υπάρχει πάντως
υφέρπουσα η αίσθηση του ντετερμινισμού που διαπερνά τις ενέργειες των
χαρακτήρων.
Επίσης,
αν και επικρατεί μυστηριακή ατμόσφαιρα, εν τούτοις δεν είναι ένα αυστηρά
μυθιστόρημα μυστηρίου. Γενικά, ξεφεύγει από την πεπατημένη της φορμουλαϊκής
πεζογραφίας. Υπάρχουν νότες ρομαντισμού, έρωτες βγαλμένοι από την παλιά αισθητική
και δυνατές περιγραφές που δημιουργούν ζωντανές εικόνες και ευφάνταστες
παρομοιώσεις. Στα συν του βιβλίου προσθέτω την καλαίσθητη έκδοση. Χαρτόδετη,
προσεγμένη και ποιοτική από κάθε άποψη.
ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ;
Ξεχωρίζεις το καλό βιβλίο από εκείνη την ελαφρά αίσθηση λύπης που τέλειωσαν οι
σελίδες. Το Ποιος Σκότωσε τον Μότσαρτ είναι ένα τέτοιο βιβλίο. Γι' αυτό, να το
διαβάσεις, ναι. Δεν είναι αστυνομικό, δεν έχει συνταρακτικές ανατροπές. Είναι
ένα καλογραμμμένο, ατμοσφαιρικό κι αλλόκοτο μυθιστόρημα με συνοχή κι αρμονία.
βαθμολογία: 79/100
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου