Charles Dickens - Ιστορια Δυο Πολεων

Πρωτότυπος τίτλος: Charles Dickens – A Tale of Two Cities (1859)

Εκδόσεις Ψυχογιός

Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος

Έτος ελληνικής έκδοσης: ²2021

Σελίδες: 544

ΣΥΝΟΨΗ

Στα τέλη του 19ου αιώνα η λονδρέζικη και η παρισινή κοινωνία βρίσκονται σε μια μεταιχμιακή κατάσταση μεταξύ φθοράς κι αφθαρσίας. Η Λούσι Μανέτ θα βρει στα 18 της χρόνια τον πατέρα της που έζησε τα τελευταία χρόνια άδικα φυλακισμένος στη Βαστίλη για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε. Μαζί με τον αυτοεξόριστο Τσαρλς Ντάρνι θα βρεθούν στη δίνη πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών που θα οδηγήσουν τελικά στη Γαλλική επανάσταση.

--------------------------------

Ο Dickens είναι κλασικός, αναγνωρισμένος και εγκατεστημένος στο πάνθεον της πεζογραφίας και του ρεύματος του ρεαλισμού. Δεν είμαι βέβαιος κατά πόσο έχει διαβαστεί από εμάς τους σύγχρονους αναγνώστες. Αν κρίνω από τον εαυτό μου, λίγο και κάπως συγκυριακά. Μου φαίνεται μάλιστα ότι ανήκει σε εκείνους τους συγγραφείς που είναι τόσο κλασικοί, ώστε υποκρινόμαστε ότι τους έχουμε διαβάσει κι ας μην το έχουμε κάνει (και πάλι κρίνω περισσότερο εξ ιδίων).

Κι ερχόμαστε στο προκείμενο: γιατί πρέπει να ενθουσιαζόμαστε με όλη την κλασική πεζογραφία; Ή ανάποδα: γιατί διστάζουμε να πούμε ακόμη και στον εαυτό μας ότι δεν ενθουσιαστήκαμε με κάτι που θεωρείται κλασικό;

Η Ιστορία Δύο Πόλεων κυκλοφόρησε το 1859 (από τον Απρίλιο μέχρι το Νοέμβριο σε συνέχειες) κι έκτοτε υπολογίζεται ότι έχει πουλήσει πάνω από 200 εκατομμύρια αντίτυπα με 1.500 εκδόσεις περίπου (αριθμοί αρκετοί για να πλασαριστεί στα πιο ευπώλητα βιβλία όλων των εποχών). Αποτελείται από τρία μικρότερα βιβλία (ενσωματωμένα σε έναν τόμο πλέον) και 45 κεφάλαια.

Η πλοκή εκτυλίσσεται μεταξύ Λονδίνου και Παρισιού, ενώ χρονικά τοποθετείται πριν και κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης. Ο Dickens αποδίδει το κλίμα και την ατμόσφαιρα που επικρατούσε και σε πείθει ότι ήταν ακριβώς έτσι. Άλλωστε μιλάμε για ιστορικό μυθιστόρημα με όλα τα χαρακτηριστικά που η σημερινή πεζογραφία προσεγγίζει κάπως πιο γενικά κι αποστασιοποιημένα.

Η έναρξη “Ήταν οι καλύτεροι καιροί, ήταν οι χειρότεροι καιροί, ήταν η εποχή της σοφίας, ήταν η εποχή της ανοησίας...” είναι από τις πιο ψαρωτικές εναρκτήριες σκηνές που έχω διαβάσει. Ωστόσο, ο πλατειασμός και οι επαναλήψεις γίνονται κουραστικές (κάπου είχα διαβάσει παλιότερα ότι εκείνη την εποχή οι συγγραφείς πληρώνονταν με τις λέξεις, οπότε υπήρχε μια επιτήδευση – δεν το πίστεψα, αλλά θα μπορούσε να είναι ένα -μέτριο- χιουμοριστικό σχόλιο). Όλα τα παραπάνω μάς κάνουν μια εξαιρετική απόδοση της εποχής και της κοινωνικής αναταραχής. Ο Dickens κάνει απόλυτα περιγραφική εικονοποιία με ροπή στην πρόζα και την αλληλεπίδραση των χαρακτήρων τόσο μεταξύ τους όσο και και με το κοινωνικό τους περιβάλλον.

Εκείνο που δεν με άγγιξε όσο ήθελα ήταν η πλοκή. Ο Dickens πλέκει μια ιστορία αγάπης που όσο αργά και να χτίζεται στην αρχή σε αποζημιώνει με το κλείσιμό της (γενικά το δεύτερο μισό του βιβλίου είναι απείρως πιο ενδιαφέρον από το πρώτο). Αλλά θα πάρει πολλές σελίδες (μπορεί και τις μισές) ώστε να σε τραβήξει. Κι έπειτα πρέπει να βάλεις σε μια σειρά τα πρόσωπα που μπαινοβγαίνουν στην πλοκή.

Αν όμως δεις πίσω από την κεντρική ιστορία, θα διακρίνεις έναν κόσμο γεμάτο αδικία, όπου οι φτωχοί είναι κατώτεροι και σχεδόν χαμένοι εκ θέσεως. Θα φέρεις στο νου σου την χειραγώγηση που προκύπτει από τη μάζα και τον εκφυλισμό των συνειδήσεων που δημιουργεί. Οπότε στο τέλος δεν είναι η ιστορία δύο πόλεων, είναι η ιστορία όλων των πόλεων.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Είναι από τα βιβλία που αποτελούν σπουδή στον λογοτεχνικό ρεαλισμό και την πρόζα. Αλλά η ιστορία δεν είναι εκείνη που θα σε ενθουσιάσει. Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα έργο κλασικό κι αντιπροσωπευτικό ενός μεγάλου δημιουργού, να το διαβάσεις.