Αυγουστος Κορτω – Η καλυτερη χειροτερη μερα της ζωης σου

Εκδόσεις Πατάκη

Έτος έκδοσης: ⁵2021

Σελίδες: 174

ΣΥΝΟΨΗ (από το οπισθόφυλλο)

Δε γνωριζόμαστε, αλλά σε ξέρω. Έχουμε περάσει μέρες και μήνες μαζί, ο καθένας κλεισμένος στο σπίτι του. Έγραψα το βιβλίο αυτό για σένα και για μένα. Για να σου θυμίσω και να θυμηθώ την κοινή δοκιμασία μας, τον κοινό μας αγώνα. Γιατί η κατάθλιψη είναι συνηθισμένη και μοναδική, ύπουλη και διάφανη, τρωτή όπως κι εμείς οι ίδιοι. Ήταν ένας τρόπος να σου πω: Θα περάσει. Να σε διαβεβαιώσω – και συγχρόνως να καθησυχάσω τον εαυτό μου: η αρρώστια μας θεραπεύεται. Η χειρότερή μας μέρα είναι ακριβώς αυτό, και τίποτα περισσότερο: μια μέρα που παρέρχεται και μας φέρνει πιο κοντά στην ίαση. Ό,τι κι αν μας ψιθυρίζει η κατάθλιψη, πάντα υπάρχει ελπίδα. Είμαστε φτιαγμένοι για καλύτερες μέρες.

---------------------------

Με τον ιντριγκαδόρικο τίτλο Η Καλύτερη Χειρότερη Μέρα της Ζωής σου κυκλοφόρησε αυτό το βιβλίο του Κορτώ τον Σεπτέμβριο του 2020. Άμεσα γνώρισε συνεχόμενες ανατυπώσεις τον Οκτώβριο, τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο. Η έκδοση που έχω εγώ στα χέρια μου είναι η πέμπτη (Αύγουστος 2021).

Το βιβλίο έχει στον τίτλο το επεξηγηματικό και άκρως κατατοπιστικό σχόλιο Κουβέντες για το φως μες στο σκοτάδι της κατάθλιψης. Και αυτό είναι. Ακούγεται βαρύ ανάγνωσμα, αλλά ζυγίζει όσο ακριβώς η ειλικρίνεια χωρίς φτιασίδια.

Η συμπάθειά μου προς τον Αύγουστο Κορτώ είναι δεδομένη. Μάλιστα, αυτό που εκτιμώ στο έργο του είναι ο καθαρά εξομολογητικός αυτοβιογραφικός χαρακτήρας. Μου θύμισε κάπως το Μικρό Χρονικό Τρέλας, κάτι σαν μια φυσική συνέχεια ή μια άλλη πτυχή της ανθρώπινης φύσης.

Πρόκειται για μια εξαιρετική προσέγγιση από την οπτική ενός ανθρώπου που τα βιώνει. Κι έχει το θάρρος να τα μοιράζεται, γιατί ξέρει πως τα ζητήματα αλλάζουν έστω και λίγο υφή, όταν μιλάς γι’ αυτά. Όσο ο συγγραφέας ξεγυμνώνεται με την εξομολόγηση, άλλο τόσο νιώθεις κι εσύ γυμνός απέναντι σε μια κατάσταση που δε βρίσκεται υπό τον έλεγχό σου και μπορεί να σου χτυπήσει την πόρτα.

Το βιβλίο συνολικά μου έδινε μια αίσθηση σαν να είχε soundtrack το Αλλιώτικο Παιδάκι του Παύλου Παυλίδη (έλα τώρα, μόνο σε μένα ο Κορτώ φέρνει εμφανισιακά στον Παυλίδη προ λίγων ετών;). Αλλά -μιας κι αναφέρθηκα στο τραγούδι- με αφορμή ένα πραγματικό περιστατικό που κάποιος απειλούσε να αυτοκτονήσει στη πλατεία Ομονοίας, οι περαστικοί έβγαλαν τα κινητά και τραβούσαν βίντεο παροτρύνοντάς τον να πέσει για μια καλή λήψη. Έγραψε λοιπόν ο Παυλίδης: “Είναι οι ίδιοι που χλευάζουν μπρος στα μάτια μας / κάποιον που είναι έτοιμος να πέσει στο κενό τους / γαβγίζουν "πέσε" και όπως τρέχουνε τα σάλια τους / στέκονται ακίνητοι μπροστά στο κινητό τους”. Κλείνει η παρένθεση, αλλά το πιάνεις το point.

Σε ποιους αναφέρεται τελικά το βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ; Η απάντηση είναι εξ αρχής δεδομένη: αναφέρεται σε όλους. Σε όσους βιώνουν ή έχουν βιώσει στο παρελθόν καταθλιπτικές φάσεις, στους ανθρώπους γύρω τους, σε όλους όσοι βρίσκονται μακρύτερα ή κοντύτερα από ψυχικές καταστάσεις. Γιατί όσο κι να θέλουμε να το αποφεύγουμε, οι περισσότεροι από εμάς έχουν βρεθεί σε ψυχολογικά αδιέξοδα ή έχουμε συναναστραφεί με άτομα που ήταν εκείνη τη στιγμή σε ένα ατέρμονο αδιέξοδο. Και πολλές φορές φερθήκαμε γαϊδουρινά.

Αν μπορώ να κλέψω μια-δυο φράσεις του βιβλίου (στην πραγματικότητα καμία δεν μπορώ, νομικά μιλώντας), τότε θα κρατήσω ότι “η ίδια η λέξη που χρησιμοποιούμε για τη νόσο μπορεί να παρακωλύσει την επικοινωνία. Κατάθλιψη, όπως κατάμαυρος ή κατάβαθα. Ένας υπερθετικός της θλίψης” (σελ. 90). Κι επίσης ότι “η κοινωνία δεν αρκείται στη συναισθηματική χειραγώγηση των υγιών – απαιτεί συμμόρφωση κι από τους αρρώστους” (σελ. 130).

Και βρίσκω εξαιρετικό ότι ο Κορτώ, όπως και παλιότερα, δεν εγκαταλείπει το χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό του, καταστάσεις που δεν είναι ποτέ αυτονόητες.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Ναι, φυσικά. Δεν είναι μυθοπλασία, δεν είναι fiction. Κι ως εκ τούτου δεν χωρούν εδώ “μου άρεσε” ή “δεν μου άρεσε”. Όταν κάποιος μιλά ανοιχτά για ένα ζήτημα που μοιάζει (και είναι) προσωπικό, αλλά επί της ουσίας είναι βαθειά κοινωνικό, στέκεσαι κι ακούς με προσοχή.