Βασιλης Αλεξακης – Τηρουμενων των αναλογιων

Εκδόσεις: Πλέθρον (Κ.Ε.Τ)

Έτος έκδοσης: 2017

Σελίδες: 230

ΣΥΝΟΨΗ

Ο Βασίλης Αλεξάκης συγκέντρωσε μικρά διηγήματα συμμετεχόντων σε σχετικό σεμινάριο δημιουργικής γραφής και τα ανθολόγησε σε αυτήν την έκδοση. Περιλαμβάνονται 11 ασκήσεις πρακτικής από 17 συμμετέχοντες-δημιουργούς. Τα σεμινάρια διήρκησαν επτά συνεχόμενες μέρες.

----------------------

Η σχέση μου με την δημιουργική γραφή έχει περάσει από διάφορες φάσεις. Έχοντας συμμετάσχει σε σεμινάρια κι εργαστήρια και κυρίως αποφοιτώντας από το οικείο μεταπτυχιακό πρόγραμμα (ένα υπάρχει όλο κι όλο στην Ελλάδα), αλλά και παίρνοντας μέρος σε αρκετούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς (με κάποιες “επιτυχίες”, μα περισσότερες αποτυχίες) μπορώ να σχηματίσω μια εικόνα.

Ιδίως στις μεταπτυχιακές σπουδές υπήρχαν μαθήματα που καλούμασταν να γράφουμε και να διαβάζουμε τις εργασίες των υπολοίπων κάθε βδομάδα. Άλλες φορές πήγαινε καλά, άλλες όχι ιδιαίτερα. Κάποιες φορές βαριόσουν (ενίοτε και το δικό σου “δημιούργημα”), που και που διάβαζες και μικρά διαμαντάκια (κάπως ακατέργαστα, αλλά και πάλι...). Κοιτώντας λοιπόν από μακριά αυτή τη φάση, εντοπίζω και το σαράκι που με έτρωγε να διαβάσω το Τηρουμένων των Αναλογιών. Ήθελα κατά κάποιον τρόπο, να νιώσω έστω κι έμμεσα αυτή την αλληλεπίδραση, την ώσμωση και την δημιουργική ελευθερία, αλλά από την θέση του νεοσσού.

Γιατί καλά είναι τα έργα μεγάλων ή μικρών, αναγνωρισμένων ή όχι ακόμα, προβεβλημένων ή όχι και τόσο δημιουργών. Έχουν περάσει από μια (συνήθως αυστηρή) επιλογή, έχουν υποστεί διορθώσεις, επιμέλεια, έχουν συζητηθεί κι έχουν δουλευτεί σε πολλαπλά draft μέχρι να καταλήξουν σε έκδοση. Τι γίνεται όμως με την δημιουργικότητα ενός ανθρώπου που προσπαθεί να εκφραστεί, να πλάσει μια ιστορία και να δώσει πνοή σε χαρακτήρες αναζητώντας τα πρώτα του σταθερά λογοτεχνικά βήματα;

Είναι αλήθεια αυτό που γράφει ο Αλεξάκης στην εισαγωγή: όταν είσαι απολύτως ελεύθερος να γράψει κάτι, δεν θα γράψεις τίποτε. Όταν όμως μπουν περιορισμοί, κανόνες, όρια, προϋποθέσεις και κυρίως χρονικό deadline, τότε όλα συντονίζονται. Η δημιουργικότητα αρχίζει και -μη μπορώντας αλλιώς- να ζωντανεύει.

Σε αυτό το βιβλίο οι “οδηγίες” δίνονται με τη μορφή 11 ασκήσεων. Άλλοτε είναι συγκεκριμένες λέξεις, άλλοτε τυχαία ονόματα κι επαγγέλματα από εμπορικό κατάλογο, άλλοτε απλώς οι συνθήκες ενός παράδοξου διαλόγου. Οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες καλούνται σε 20-30 λεπτά να αποδώσουν ένα μικρό διήγημα, συνήθως μιας σελίδας και κάτι, υπακούοντας σε ορισμένες συμβάσεις.

Δεν μπορώ να πω ότι το αποτέλεσμα πάντα δικαίωσε τους/τις δημιουργούς. Ορισμένα διηγήματα ήταν πετυχημένα, κάποια άλλα όντως εμπνευσμένα. Όμως υπήρχαν στον αντίποδα κι αρκετά που δεν οδηγούσαν πουθενά. Κάποια πράγματα φαίνονται να μη δουλεύουν σωστά στο χαρτί ή να είναι κάπως στερεοτυπικά δοσμένα.

Δεν αντιλέγω, ένα εικοσάλεπτο είναι αρκετά περιοριστικό, ίσως να μην επιτρέπει καν διορθώσεις – όλα μονοκοντυλιά. Ίσως να αδικεί την ανάγνωση και η συνεχόμενη ροή τους. Πρέπει να διαβάσεις το ίδιο “σενάριο” επί αρκετές φορές, γεγονός που κάνει την ανάγνωση κάπως πιο “κριτική” κι αξιολογική (εκτός από επαναλαμβανόμενη).

Ο Βασίλης Αλεξάκης συμμετέχει γράφοντας κι ο ίδιος – κάποια από τα πολύ καλά διηγήματα ανήκουν σε αυτόν. Αλλά αυτό που περισσότερο κρατάω είναι τα λόγια του: “Είναι μια ευκαιρία να απλοποιήσουμε τη σχέση μας με τη λογοτεχνία και να καταργήσουμε τη σοβαροφάνεια. […] Το σεμινάριο δημιουργικής γραφής είναι ένα παιχνίδι: σαν να είμαστε όλοι παιδιά και αποφασίζουμε να παίξουμε γράφοντας.” Κι έχει ένα δίκιο, εδώ που τα λέμε.

Πάντως, ελπίζω ότι όλοι και όλες που συμμετείχαν σε αυτή τη μικρή περιπέτεια το απόλαυσαν, πέρασαν όμορφα και κυρίως ότι συνεχίζουν να γράφουν.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Είναι σχετικά περιορισμένου ενδιαφέροντος με την έννοια ότι αφορά συγκεκριμένο πλαίσιο κι ακολουθεί μια συγκεκριμένη συνταγή χωρίς εκπλήξεις.