Thomas De Quincey – Ο εκδικητης

Τίτλος πρωτότυπου: Thomas De Quincey - The Avenger (1838)

Εκδόσεις Ποικίλη Στοά

Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2015

Σελίδες: 114

ΣΥΝΟΨΗ (από το οπισθόφυλλο)

Με τη χαρακτηριστική του προσήλωση στη θεματική του φόνου, και τοποθετώντας την αφήγηση στο αστικό περιβάλλον της γερμανικής επαρχίας, ο ντε Κουίνσυ εξιστορεί μια σειρά από βίαιες και μυστηριώδεις πράξεις τελετουργικής εκδικήσεως, εμμένοντας ιδίως στα κίνητρα του δράστη και το κοινωνικό τους υπόβαθρο.

---------------------

Ο Άγγλος συγγραφέας Thomas De Quincey του 19ου αιώνα αποτέλεσε επιρροή για σπουδαίους άλλους, όπως ο Μπωντλαίρ, ο Μπόρχες ή ο Μπρετόν. Η νουβέλα Ο Εκδικητής δημοσιεύτηκε το 1838 στο περιοδικό Blackwood’s Magazine. Η ιστορία εκτυλίσσεται στη γερμανική επαρχία το 1816. Μια σειρά από δέκα μυστηριώδεις φόνους έρχεται να ταράξει το αστικό περιβάλλον της Γερμανίας. Ο συγγραφέας εστιάζει περισσότερο στα κίνητρα που ωθούν κάποιον να γίνει βίαιος. Άλλωστε, όπως επισημαίνεται και στον τίτλο, η εκδίκηση είναι αυτή που οπλίζει το χέρι του δολοφόνου.

Στην αρχή δεν τα πήγαμε καλά. Το ύφος, αν και λυρικό, δεν με τραβούσε όσο περίμενα. Τα πράγματα κυλούσαν αργά και δεν ένιωθα κοντά στην ιστορία. Μακροπερίοδος λόγος (υπάρχει περίοδος που καταλαμβάνει ολόκληρη σελίδα) και γενικά αργός ρυθμός με κρατούσαν μουδιασμένο.

Αλλά περίπου στα μισά μπήκα στο κλίμα της νουβέλας. Έχει αυτήν την ατμόσφαιρα της γοτθικής λογοτεχνίας που ανακατεύει τον ρομαντισμό με το μυστήριο. Χρησιμοποιώντας αυτά ως υπόστρωμα ο De Quincey καταπιάνεται έμμεσα με φιλοσοφικά ζητήματα και υπαρξιακές αγωνίες.

Ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής καταλήγει να παίρνει ενεργά μέρος στην πλοκή, ενώ οι διάλογοι σχεδόν απουσιάζουν. Δεν υπάρχουν κεφάλαια και όλα συνιστούν μια αδιάσπαστη συνέχεια. Όσα πρέπει να δοθούν, θα δοθούν επιστολικά.

Εδώ το έγκλημα δεν εξιδανικεύεται. Ο συγγραφέας δεν επιχειρεί να σοκάρει με ειδεχθείς πράξεις βίας, δεν εστιάζει καν στην ίδια την πράξη (παρά τον τελετουργικό χαρακτήρα της). Αυτό που πρωτίστως τον ενδιαφέρει είναι ο λόγος που κάποιος προσπερνά την λογική κι ενεργεί με το θυμικό.

Επίσης εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι ο De Quincey θίγει ζητήματα που ακόμη δεν είχαν σχηματοποιηθεί στην εποχή του. Αντισημιτισμός, ταυτότητες φύλων και κρατική αυθαιρεσία έρχονται στο προσκήνιο χωρίς περιστροφές. Πρόκειται για αιτήματα αρκετά κρίσιμα στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

Τέτοια βιβλία δυστυχώς μοιάζουν λησμονημένα σήμερα, ενώ -κάθε άλλο- θα έπρεπε να μη βρίσκονται στο περιθώριο, έστω και για ιστορικούς λόγους. Πολύ καλή είναι και η μετάφραση του Γ. Μπαρουξή, αν μπορώ να κρίνω από την άρτια γλώσσα και την βαθιά λογοτεχνική υφή του De Quincey.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Ναι. Ξενίζει κάπως στην αρχή, αλλά ολοκληρώνοντάς το αναθεωρείς βλέποντας όλο το κάδρο.

βαθμολογία: 70/100