Sheridan Le Fanu – Η Δολοφονημένη Εξαδέλφη

Τίτλος πρωτότυπου: Sheridan Le Fanu - The Murdered Cousin (1851)

Εκδόσεις Ποικίλη Στοά

Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2017

Σελίδες: 78

ΣΥΝΟΨΗ (από το οπισθόφυλλο)

Η δολοφονημένη εξαδέλφη ανήκει στις μικρές ιστορίες του Λε Φανού και αποτελεί ένα εξαίρετο δείγμα βικτοριανής μυθοπλασίας τρόμου. Η ιστορία, σε πρω-τοπρόσωπη αφήγηση, διαδραματίζεται πίσω από τους περίκλειστους τοίχους ενός ερειπωμένου πύργου, σε ένα περιβάλλον όπου οι συνθήκες ενός αόρατου τρόμου δημιουργούν μιαν ατμόσφαιρα ασφυξίας. Η ηρωίδα μοιάζει εγκλωβισμένη σε ένα αδιέξοδο, σε μια προδιαγεγραμμένη μοίρα. Μοναδική αχτίδα φωτός καθώς περιφέρεται έντρομη από δωμάτιο σε δωμάτιο είναι η εξαδέλφη της -ένα πλάσμα αδύναμο που δεν μπορεί να της προσφέρει κάτι ουσιαστικότερο από μια ανέλπιδη παρηγοριά. Έχοντας στόχο την περιουσία, ο έκλυτος θείος της και ο μοχθηρός εξάδελφός της έχουν εξυφάνει μιαν αποτρόπαιη συνωμοσία εξόντωσής της.

Ο Λε Φανού είναι γνωστός για το γοτθικό μυθιστόρημα Καρμίλα. Βάδισε στα χνάρια του Έντγκαρ Άλαν Πόε, αν και ποτέ δεν τον έφτασε σε αναγνώριση. Οι σύγχρονοί του τον αποκαλούσαν Αόρατο Πρίγκιπα, αφού μετά τον θάνατο της γυναίκας του έζησε σαν ερημίτης, δεν κυκλοφορούσε έξω την μέρα και έγραφε ολόκληρη τη νύχτα μέχρι το ξημέρωμα. Εδώ έχουμε μια νουβέλα που εντάσσεται στη βικτοριανή μυθοπλασία τρόμου και μυστηρίου.

Η Δολοφονημένη Εξαδέλφη ανήκει στις μικρές ιστορίες τρόμου του Λε Φανού. Δημοσιεύτηκε αρχικά ανώνυμα το 1851, αλλά μια παλιότερη εκδοχή της είχε κυκλοφορήσει ήδη από το 1838. Αργότερα, ο Λε Φανού ξαναέπιασε το υλικό της ιστορίας και το επεξεργάστηκε εκ νέου στο έργο Uncle Silas το 1864. Βέβαια, το έργο του ξεχάστηκε κι αγνοήθηκε για χρόνια, μέχρι που το ανέδειξε ο συγγραφέας Μ. Ρ. Τζαίημς το 1923.

Ως έναν βαθμό είναι τίμιο ανάγνωσμα. Έχει ατμόσφαιρα και σε ταξιδεύει στην Ιρλανδία. Το σκηνικό που στήνει ο Λε Φανού έχει όλα τα εχέγγυα άλλωστε: μια ορφανή κοπέλα εγκλωβισμένη σε ένα πύργο στην Ιρλανδία, όμηρος στα χέρια του θείου και της ξαδέρφου της που θέλουν να την βγάλουν από τη μέση για να καρπωθούν την διαθήκη του πατέρα της. Επομένως, το σκηνικό είναι το κατάλληλο χαλί για να ξεδιπλωθεί πάνω του η ιστορία.

Η γλώσσα και η εκφορά του λόγου του Λε Φανού είναι άψογη. Ο Λε Φανού είναι μάστορας της τέχνης που υπηρετεί. Παρόλα αυτά, ο τρόπος που αφηγείται την ιστορία του είναι αφαιρετικός. Υπάρχουν μικρά άλματα, υπεκφυγές κι επιταχύνσεις. Μπορεί αυτό να γεννά την αμφιβολία και να αφήνει την υπόθεση ανοιχτή σε ερμηνείες. Από την άλλη, μπορεί να αφήνει αναπάντητα ερωτήματα και να προσπερνά υλικό που είχε μια ωραία μαγιά να εξελιχθεί σε κάτι καλύτερο.

Στα αρνητικά της πλοκής θα πρέπει να προσθέσω και το γεγονός ότι -παρά τις σχεδόν 80 σελίδες της ιστορίας- ο Λε Φανού άργησε να μπει στο ψητό. Το χτίσιμο που επεχείρησε αρχικά δεν με κάλυψε. Από τον πύργο κι έπειτα το ενδιαφέρον μου άλλαξε κατακόρυφα (προς το καλύτερο). Ωστόσο, μου άρεσε η πρωτοπρόσωπη αφήγηση και η αίσθηση ότι το αφηγηματικό υποκείμενο εξιστορούσε τι έγινε και πώς βίωσε τον εγκλεισμό της, αφού είχαν τελειώσει όλα. Δεν κατάλαβα όμως γιατί spoiler στον τίτλο.

Η Δολοφονημένη Εξαδέλφη έχει ενδιαφέρον, αλλά πιθανότατα για άλλους λόγους από ό,τι θα είχε στην εποχή που γράφτηκε. Σήμερα η δύναμη της γραφής ίσως να μοιάζει παρωχημένη. Δεν είναι παράλογο. Ο τρόμος έχει αλλάξει περιεχόμενο, υφή και σημασία. Επομένως, τείνω να πιστέψω ότι η συγκεκριμένη μικρή νουβέλα πρώτα απ’ όλα έχει ιστορική σημασία κι ύστερα όλα τα άλλα.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Δεν ξέρω. Νομίζω ότι υπάρχουν καλύτερα δείγματα γραφής στο είδος. Για να μην πω ότι και ο Λε Φανού έχει καλύτερα δείγματα γραφής.

βαθμολογία: 65/100