Annie Proulx - Μια Χαρά Είναι κι Έτσι

Τίτλος πρωτότυπου: Annie Proulx – Fine Just the Way It Is (2008)
Εκδόσεις Καστανιώτη
Μετάφραση: Αύγουστος Κορτώ
Έτος ελληνικής έκδοσης: 2014
Σελίδες: 256

ΣΥΝΟΨΗ (από το οπισθόφυλλο)

Η Πρου εισάγει τον αναγνώστη σε έναν κόσμο πέρα από τη φαντασία μας, ο οποίος μοιάζει τόσο ζωντανός που φαίνεται αναπόφευκτος. Η βαθιά γνώση της Δύσης, της Ιστορίας, της ζωής των ραντσέρηδων και η θέληση που χρειάζεται για να ζεις σε μια σκληρή και γεμάτη αντιξοότητες περιοχή την κάνουν να περιγράφει τους ήρωές της με παραστατικότητα και ζωντάνια. Αυτές οι εννέα εντυπωσιακές ιστορίες χαρακτηρίζονται από λεπτό χιούμορ και βαθιά σοφία. Οι άνθρωποι της χώρας του «αμερικάνικου ονείρου» είναι διαφορετικοί: άλλοι είναι εκατομμυριούχοι, άλλοι ονειροπόλοι που προσπαθούν να ξεφύγουν από την καθημερινότητά τους και κάποιοι άλλοι νομίζουν πως οι υπόλοιποι είναι λάθος.

Ώρα για συστάσεις: Η αμερικανίδα συγγραφέας Annie Proulx θεωρείται μια από τις κορυφαίες της γενιάς της. Έχει βραβευθεί με βραβείο Πούλιτζερ για την νουβέλα The Shipping News, η οποία μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με θετικότατη αποδοχή το 2001. Επίσης, άλλη μια σύντομη ιστορία της μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2005 σαρώνοντας τα ταμεία και τις διακρίσεις. Πρόκειται για το Brokeback Mountain που προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στη νεοσυντηρητική Ευρώπη. Το 2017 της απονεμήθηκε το Μετάλλιο της Διακεκριμένης Συνεισφοράς στα Αμερικανικά Γράμματα (Medal for Distinguished Contribution to American Letters) για την γενικότερη συμβολή της στην πολιτιστική και λογοτεχνική κληρονομιά των ΗΠΑ. Ο λόγος της κατά την βράβευση αποδεικνύει το βάθος της σκέψης της και την ευαισθησία της σε μια κρίσιμη εποχή. Τέλος συστάσεων.

Στην συλλογή -γιατί περί αυτού πρόκειται- Μια Χαρά Είναι κι Έτσι περιλαμβάνονται 9 διηγήματα από διαφορετικές ιστορικές περιόδους της αμερικανικής επαρχίας. Είναι οι λεγόμενες ιστορίες του Wyuming. Ραντσέρηδες, βιοπαλαιστές, καθημερινή επιβίωση, οικογενειακά πάθη και τραγωδίες. Λαϊκοί άνθρωποι που δαμάζουν τα άλογα, καλλιεργούν την γη, σκάβουν στα ορυχεία. Στην πλειοψηφία τους τα διηγήματα αποπνέουν έναν αέρα απαισιοδοξίας, μια αίσθηση ματαιότητας που αντανακλά την βαναυσότητα της καθημερινής μάχης για εργασία κι επιβίωση (αν με ρωτάς, δεν θα ήθελα να μένω στο Wyuming για κανέναν λόγο).

Η Annie Proulx στην συγκεκριμένη συλλογή δεν διηγείται απλά μια ιστορία. Στη πραγματικότητα αναμειγνύει την πεζογραφία με την κοινωνική ανθρωπολογία και την λαογραφία. Δεν την ενδιαφέρει η ιστορία αυτή καθαυτή, αλλά εστιάζει στο περιρρέουσα ατμόσφαιρα και στο περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσεται το δράμα των χαρακτήρων. Στο τέλος η ίδια η ιστορία περνάει σε δεύτερη μοίρα και φαίνεται σαν να ήταν απλώς η αφορμή για να αφηγηθεί η Proulx την οργάνωση και τον χαρακτήρα της εκάστοτε κοινωνίας. Αξιοποιεί το σπουδαίο της χάρισμα να περιγράφει τόσο εύγλωττα και παραστατικά τα ήθη μιας ολόκληρης εποχής και περιοχής. Μέσα από τα σύντομα διηγήματά της καταγράφει τα ήθη και πάθη μιας γενιάς που παλεύει να τα φέρει βόλτα.

Η Proulx έχει καταπληκτικές περιγραφές και ως προς αυτό είναι από τους καλύτερους συγγραφείς που έχω διαβάσει. Ωστόσο, η πλοκή των διηγημάτων δεν είναι πάντα το ίδιο ενδιαφέρουσα. Άλλες ιστορίες ήταν ελκυστικές κι άλλες ξέμεναν στην περιγραφή. Επίσης, νομίζω ότι η συνοχή χάνεται κάπως στα δύο διηγήματα με τον Διάβολο (τιτλοφορούνται Πάντα μ' άρεσε εδώ και Ατασθαλίες στο βράχο). Όχι γιατί δεν έχουν ενδιαφέρον (αντίθετα, προσδίδουν μια εύθυμη νότα στο γενικότερο πεσιμιστικό κλίμα), αλλά γιατί δεν δένουν με το σύνολο. Επομένως, έχουμε μια συλλογή καταπληκτικά γραμμένη, δουλεμένη μέχρι την τελευταία λέξη, αλλά βαριά, στενάχωρη και δυσκίνητη.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η εξαιρετική δουλειά του Αύγουστου Κορτώ στη μετάφραση. Κατάφερε να αποδώσει πολύ σωστά και ταιριαστά το γλαφυρό ύφος και το πυκνό γράψιμο της Proulx μεταφέροντας έξοχα την ατμοσφαιρική γραφή της.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Αν ξέρεις τι να περιμένεις, ναι. Είναι μεν καλοδουλεμένη συλλογή που ταξιδεύει με τις περιγραφές, εντυπωσιάζει με τα σχήματα και την εκφορά του λόγου, αλλά είναι αρκετά ξένη προς τα δικά μας βιώματα και παραστάσεις. Και αναμφίβολα, κάποια βιβλία δεν ταιριάζουν σε όλους μας.

βαθμολογία: 77/100