Τα Θαύματα στην Χώρα της Αλίκης

Ο υπέρτιτλός μας. Οποιαδήποτε σύνδεση με πασίγνωστο βιβλίο φαντασίας άγγλου συγγραφέα με ψευδώνυμο που εκδόθηκε κατά τα χρόνια της βικτοριανής Αγγλίας και έχει μεταγραφεί πάνω από 10 φορές στον κινηματογράφο είναι εντελώς τυχαία και συμπτωματική κι ούτε καν την έχουμε υπόψη μας. Τι, όχι;

Μιλώντας για θαύματα, υπάρχει κάτι μαγικό στα βιβλία. Το καταλαβαίνεις, όταν μπαίνεις σε έναν χώρο με πολλά βιβλία. Χωρίς καν να πάρεις κάποιο από το ράφι είναι σαν να σε καλωσορίζουν ήδη. Ο ίδιος ο χώρος γίνεται πιο οικείος και σεβάσμιος. Αποκτά μια άτυπη ιερότητα. Το βλέπεις και μόνος σου. Τιθασεύεις κάπως τον βηματισμό σου μπαίνοντας σε μια βιβλιοθήκη. Μιλάς πιο σιγά μέσα σε ένα βιβλιοπωλείο. Ρίχνεις κάθε φορά ματιές στα ράφια της βιβλιοθήκης ενός φιλικού σπιτιού κι ας μην έχει αλλάξει τίποτα από την τελευταία φορά.

Τα ίδια και χειρότερα με το ίδιο το αντικείμενο, το βιβλίο. Έχεις νιώσει τύψεις που δεν τελείωσες κάποιο βιβλίο. Τσακίζεις ευλαβικά την σελίδα, αν δεν έχεις σελιδοδείκτη. Έχεις τσατιστεί, όταν σου επέστρεψαν φθαρμένο το βιβλίο που δάνεισες. Φρίκαρες, όταν το μυθιστόρημα που είχες πάρει στην παραλία κατσάρωσε από την υγρασία. Και χωρίς καν να είσαι ψυχαναγκαστικός! Γι’ αυτό σου λέω, υπάρχει μαγεία στο βιβλίο.

Υπάρχει όμως και κάτι βαθύτερο. Έχει μια ακατανίκητη έλξη. Σαν να σε κοιτάζει κι εσύ πάντα να υπακούς στο πρόσταγμά του. Χωρίς να το πολυσκεφτείς, σαν την ανάσα. Υπερβολές; Τότε γιατί όταν ήσουν πιτσιρικάς, άνοιγες τα βιβλία και κοίταζες τις φωτογραφίες; Ποιος σου έδειξε πώς ανοίγει και κλείνει ένα βιβλίο, όταν παραήσουν μικρός; Και τι ήσυχος που καθόσουν, όταν πήγαινες σε πήγαιναν επίσκεψη σε κάποιο σπίτι και χάζευες βιβλία, περιοδικά, εγκυκλοπαίδειες, οτιδήποτε τέλος πάντων!

Ένα βιβλίο, μια αλληλουχία από ίσα ορθογώνια χαρτιά, όχι απαραιτήτως άριστης ποιότητας, δεμένα μεταξύ τους και πάνω τους συνδυασμοί 24ων όλων κι όλων συμβόλων. Ποιος να το περίμενε ότι σε αυτά τα λιγοστά μέσα κρύβεται ζωή! Κι όχι μία, αλλά πολλές ζωές ταυτόχρονα. Αυτό είναι που σου δίνει τελικά το βιβλίο, την ευκαιρία να ζήσεις πολλές ζωές σε μία. Θα ταυτιστείς με τον ήρωα, θα πλάσεις στο μυαλό σου τον κόσμο του, θα συγκινηθείς και θα αγωνιάς για τη τύχη του, θα διαφωνήσεις με την επιλογή του, αλλά στο τέλος θα τον θαυμάσεις και θα τον δικαιώσεις. Και θα τον ευχαριστήσεις για το ταξίδι. Δεν τα λες και λίγα. Και δεν αναφέρθηκα καν σε βιβλία εκτός λογοτεχνίας. Εκεί χάνεται η μπάλα. Όπως χανόμαστε κι εμείς μπροστά σε έναν ωκεανό γνώσεων και ταξιδιών που μας περιμένει να τον ψηλαφήσουμε.

Γιατί το νοητό ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο είναι από μόνο του ένα θαύμα. Την μία μπορεί να βρίσκεσαι στα αμελέ ταμπουρού δίπλα στον Μανώλη Αξιώτη λίγο πριν την μικρασιατική καταστροφή και την επόμενη στιγμή είσαι μαθητής του Ζαρατούστρα. Από φτωχός Γιάννης Αγιάννης στην αυγή του 19^ου αιώνα γίνεσαι ο χειμερινός επιστάτης Τζακ Τόρανς κι από κει μεταφέρεσαι κατευθείαν στο εξίσου παγωμένο Όσλο ως εκκεντρικός αστυνόμος Χάρι Χόλε. Θα ταξιδέψεις όπου λαχταρά η ψυχή σου και θα δεις μέρη που δεν ήξερες ότι υπάρχουν. Θα διαβάσεις θαυμάσιες περιγραφές και θα ακούσεις απίστευτες ιστορίες. Θα γνωρίσεις απίθανους ανθρώπους κι ίσως επανεκτιμήσεις την καθημερινή σου ρουτίνα.

Ατελείωτοι κόσμοι, ανεξάντλητα συναισθήματα, διαχρονικές ιστορίες. Γιατί όσο κι αν αλλάζει ο κόσμος, οι λέξεις θα έχουν πάντα νόημα, θα εμπεριέχουν πάντοτε δύναμη. Δύναμη να μεταδώσουν ένα μήνυμα, μια ιδέα, ένα συναίσθημα. Δύναμη να αλλάξουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Δύναμη να πλάσουν τον κόσμο που ονειρευόμαστε. Γιατί οι λέξεις κουβαλάνε τα όνειρα μας. Μα ταυτόχρονα, κρύβουν μέσα τους τα πάθη μας, τους φόβους και τις αδυναμίες μας. Μη γελιέσαι, οι λέξεις είναι η μετουσίωση των φαντασιακών σημασιών. Το άθροισμα αυτών των λέξεων, δεμένο σε ένα αρμονικό σύνολο με αρχή, μέση και τέλος είναι η ολοκληρωμένη εικόνα που πλάθουμε για τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας. Είναι η φαντασία μας και τα όρια της γνώσης μας. Είναι το καλύτερο βιβλίο που διαβάσαμε. Και είναι όλα αυτά μαζί.

Κι η χώρα της Αλίκης. Θαυμαστή κι αυτή. Με τα θετικά της και τα αρνητικά της. Με τις αντιφάσεις και τις παραξενιές της. Μια χώρα μικρή που συμπυκνώνει τόσα στοιχεία, που θα έλεγες ότι εκτείνεται σε μια ολόκληρη ήπειρο. Αλλά μην σε μπερδεύει. Πατάει σε δύο ηπείρους. Μια χώρα που πατάει στην Ανατολή και κοιτάει στη Δύση. Θα την δεις να γκρεμίζεται, να την ρίχνουν κάτω και να σηκώνεται. Και μόλις σηκώνεται να βάζει τρικλοποδιά στον εαυτό της και να πέφτει μόνη της λες και της άρεσε εκεί κάτω. Σου δίνει την εντύπωση ότι αν ξαναγυρνούσαμε στην εποχή των σπηλαίων κι αρχίζαμε από την αρχή, πάλι εδώ θα φτάναμε. Μα ακόμα κι όταν σε απογοητεύει εντελώς, έχει έναν μαγικό τρόπο την τελευταία στιγμή να σε κάνει να μετανοείς. Να σε κάνει ευτυχισμένο ξανά. Η χώρα της Αλίκης είναι εκείνη που θα σε κάνει να θες να φύγεις, κι όταν φύγεις, δεν βλέπεις την ώρα να γυρίσεις πίσω στην ζεστή αγκαλιά της. Η χώρα της Αλίκης κρύβεται παντού. Η χώρα της Αλίκης ίσως και να μην υπάρχει καν. Υπάρχει όμως μέσα σου κι αυτό είναι το πιο σημαντικό. Και, ώπα!... Τι εννοείς «ποιας Αλίκης»;

e-mail: miracles.in.aliceland@gmail.com