Ahmet Altan – Δεν θα δω τον κοσμο ξανα

Πρωτότυπος τίτλος: Ahmet Altan – I Will Never See the World Again (2018)

Εκδόσεις Διόπτρα

Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2020

Σελίδες: 215

ΣΥΝΟΨΗ

Ο Ahmet Altan συνελήφθη και φυλακίστηκε το 2016 μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία. Αυτό το βιβλίο είναι μια μορφή απομνημονευμάτων που έγραψε ο συγγραφέας στην φυλακή.

-------------------

Στον Ahmet Altan έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν. Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας είχε συλληφθεί το 2016 και τού αποδόθηκαν κατηγορίες για υποκίνηση του (αποτυχημένου) πραξικοπήματος στην Τουρκία εναντίον της κυβέρνησης Ερντογάν. Μετά από δύο χρόνια, το 2018, με συνοπτικές διαδικασίες καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Το Εφετείο κατέβασε την ποινή στα 10 χρόνια και πάλι όμως χωρίς ιδιαίτερες αιτιάσεις. Η Τουρκία καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και μία μέρα μετά, στις 14 Απριλίου του 2021 αφέθηκε ελεύθερος. Εν ολίγοις, έμεινε στη φυλακή για πέντε σχεδόν χρόνια.

Όσο ήταν κρατούμενος προσπάθησε να κρατήσει την επαφή με τη συγγραφή βρίσκοντας εκεί καταφύγιο. Τα χειρόγραφα έφτασαν σε διάστημα επτά μηνών στα χέρια της μεταφράστριας Γιάσεμιν Τσόνγκαρ, σημείωμα της οποία υπάρχει στην αρχή του βιβλίου. Η πρώτη έκδοση έγινε απευθείας στη Βρετανία, αφού οποιοσδήποτε ήταν πρόθυμος να το εκδώσει στην Τουρκία θα βρισκόταν σε κίνδυνο.

Αλλά αυτό που διαβάζουμε στο Δεν θα δω τον Κόσμο Ξανά δεν είναι η δύσκολη καθημερινότητα της φυλακής. Είναι η απέλπιδα προσπάθεια ενός ανθρώπου να δώσει απαντήσεις, να εξηγήσει τον κόσμο και να εκλογικεύσει μια εν τη γενέσει της παράλογη κατάσταση. Ο Αλτάν προσπαθεί να μετρήσει τον χρόνο, να ισορροπήσει τα συναισθήματά του και να βρεθεί σε μια αλληλεπίδραση με τους απ’ έξω που δεν θα είναι στενάχωρη για κανέναν τους. Θα περιγράψει τις συναντήσεις του με γιατρούς και θα έρθει αντιμέτωπος με την θρησκευτική ηθική και τη ρευστότητά της. Μα πάνω απ’ όλα θα προσπαθήσει να παραμείνει άνθρωπος.

Το Δεν θα δω τον Κόσμο Ξανά δεν είναι ημερολόγιο. Είναι κάτι μεταξύ λογοτεχνίας και φιλοσοφίας. Γραμμένο με την ελευθερία που επιτρέπει η συνειρμική γραφή κι ο εσωτερικός μονόλογος, το βιβλίο λειτουργεί περισσότερο ως ψυχογράφημα παρά ως ένα ημερολόγιο φυλακής. Ο Αλτάν δεν είναι οργισμένος, ούτε φοβισμένος. Καταγράφει με νηφαλιότητα μια κατάσταση δυσχερή κι αδιέξοδη.

Η φράση λοιπόν που συνοψίζει αυτό το βιβλίο έρχεται από τον ίδιο τον συγγραφέα: “Οι άλλοι ίσως έχουν τη δύναμη να με φυλακίσουν, αλλά κανένας δεν έχει τη δύναμη να με κρατήσει μες στη φυλακή. Είμαι συγγραφέας. [….] Όπως όλοι οι συγγραφείς, έχω μαγικές δυνάμεις. Μπορώ εύκολα να περνώ μεσ’ από τοίχους”.”

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Διαβάζω ό,τι μπορώ να βρω από γραπτά / βιβλία / απομνημονεύματα κρατουμένων. Βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον το πώς μπορεί κανείς να γράψει σε τέτοιο περιβάλλον κι ακόμη περισσότερο αναγνωρίζω την προσπάθειά του να επικοινωνήσει με τον κόσμο. Σε τούτη την περίπτωση η τοποθέτηση του συγγραφέα προσθέτει ενδιαφέρον.