Karin Fossum - Κάρμεν

Τίτλος πρωτότυπου: Karin Fossum – Karmen zita og doden (2013)

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Μετάφραση: Δ. Παπαγρηγοράκη

Έτος ελληνικής έκδοσης: 2014

Σελίδες: 243

ΣΥΝΟΨΗ

Ο μικρός Τόμι σε ηλικία μόλις 16 μηνών βρίσκεται νεκρός μέσα στη τεχνητή λίμνη δίπλα στο σπίτι, όπου ζούσε με τους νεαρούς γονείς του, την πανέμορφη 19χρονη Κάρμεν και τον εσωστρεφή 20χρονο Νικολάι. Το θλιβερό ατύχημα συνέβη, όταν ξέφυγε από την προσοχή των γονιών του και σύρθηκε ως εκεί. Παρόλα αυτά, η τοπική αστυνομία πρέπει να ρίξει φως στην υπόθεση πριν πάρει τον δρόμο για το αρχείο. Οι αστυνόμοι, Σέγερ και Σκάρε, έχουν τους λόγους τους να επιμένουν ότι κάποιος ήθελε το κακό της οικογένειας. Και το κακό δεν σταματά στον μικρό Τόμι.

Η Karin Fossum έχει καλύτερο βιογραφικό από όσο νόμιζα. Μάλιστα, διαβάζοντας το έργο της δεν μου φαίνεται και τόσο περίεργο. Κάτι πάει πολύ παράξενα με αυτούς τους Σκανδιναβούς, που έχουν κάνει την νουάρ λογοτεχνία εθνικό τους σπορ.

Σε αυτήν την περίπτωση η Fossum τα πήγε σχετικά καλά. Το ύφος της γραφής της είναι λιτό και άμεσο, διαβάζεται ευχάριστα και κυλάει ομαλά. Μάλιστα, δεν παραφόρτωσε την αφήγησή της με άσκοπες περιγραφές, υφολογικά τερτίπια και δευτερεύουσες διακλαδωτές ιστορίες που θα έκαναν το έργο της φλύαρο και στερεοτυπικά δοσμένο.

Τα πρόσωπα της ιστορίας είναι λιγοστά και διακριτά. Στη πραγματικότητα τα κύρια πρόσωπα είναι μόλις τρία, συν δύο ακόμη περιφερειακοί χαρακτήρες. Ο καθένας τους έχει δική του προσωπικότητα διαμετρικά αντίθετη με τον χαρακτήρα που αλληλεπιδρά. Επίσης, βρήκα θετικό το γεγονός ότι οι χαρακτήρες έχουν κάποιο βάθος και μπορείς να μαντέψεις τα ανθρωπολογικά και κοινωνιολογικά στοιχεία που συνοδεύουν τον καθέναν. Έχουν λοιπόν το ενδιαφέρον τους και δρουν με συνέπεια.

Η πλοκή είναι ενδιαφέρουσα με την έννοια ότι θίγει ευαίσθητα ζητήματα που δυνητικά υπάρχουν γύρω μας, αλλά τα κρύβουμε κάτω από το χαλί. Καυτηριάζει καθημερινές συμπεριφορές ασταθών κι εγωπαθών ανθρώπων και ονειροπαρμένων χαρακτήρων. Ωστόσο, παρ' όλη την κοινωνική του υπόσταση το βιβλίο πάσχει στην διατήρηση του μυστηρίου. Προϊδεάζει τον αναγνώστη από τις πρώτες σελίδες για το τι πρόκειται να συμβεί και που πάει το πράγμα γενικά. Ορισμένες διαφοροποιήσεις και ενδιάμεσες ανατροπές δεν εκτροχιάζουν την κατάσταση που συνεχίζει στο ίδιο πλαίσιο. Ταυτόχρονα, άλλες μικρές λεπτομέρειες μοιάζουν αρκετά προβλέψιμες. Τέλος, το φινάλε μου άφησε μια αίσθηση προχειρότητας, μάλλον βιασύνης να ειπωθούν επακριβώς πως έγιναν τα πράγματα. Η λύση δε του μυστηρίου στα μάτια του Σέγερ μου φάνηκε παιδαριώδης.

Παρόλα αυτά, εκείνο που εκτίμησα στην Κάρμεν είναι η εσωτερική προσέγγιση που επιχειρεί η Fossum. Εδώ δεν έχουμε δαιμόνιους serial killer ή αριστοτεχνικά ενορχηστρωμένα εγκλήματα. Εδώ τα πράγματα είναι πιο απλά: ένα νεαρό ζευγάρι – ένα μωρό πνίγεται – η μητέρα συνεχίζει την ζωή της – ο πατέρας είναι απαρηγόρητος. Η Fossum τοποθετεί στην θέση του θύματος μια οντότητα τόσο εύθραυστη που δύσκολα θα καταπιανόμασταν. Κι επίσης, αφήνει συχνά πυκνά να αιωρείται το ερώτημα: “εσύ τι θα έκανες;”. Και κάποιες φορές η απάντηση είναι πιο δύσκολη από όσο φαίνεται.

Εν ολίγοις, η Karin Fossum με την Κάρμεν μου άφησε τελικά ανάμεικτες εντυπώσεις. Σαν νουάρ μυθιστόρημα ή λογοτεχνία μυστηρίου δεν με ενθουσίασε (δεν νομίζω καν ότι ήταν αυτή η πρόθεση). Σαν ψυχογράφημα για αρρωστημένες οικογενειακές υποθέσεις είναι μια χαρά. Μαντεύω ότι θα διαβάσω κι άλλες δουλειές της νορβηγίδας συγγραφέως.

ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΩ; Χμ μάλλον ναι. Αλλά σε κάθε περίπτωση να ξέρεις ότι είναι σαν ένα κομμάτι παστίτσιο. Ή σαν να έχεις μπαταρία 35%. Ή σαν αργία που πέφτει Πέμπτη. Δηλαδή ...οκ, καλό, αλλά όχι πολύ καλό. Δεν το απορρίπτεις, ούτε απογοητεύεσαι. Το διαβάζεις με μια σχετική αμηχανία, με έναν ανεπαίσθητο κόμπο σκεπτόμενος “εγώ τελικά τι θα έκανα;”.

βαθμολογία: 73/100